Oskar Schindler | Leven tijdens de Tweede Wereldoorlog, Dood, Erfenis & Feiten

Schindler gaf zijn boekhouder, Stern, de balans van een emaillefabriek genaamd Rekord Ltd, die in 1939 failliet was verklaard en gecontroleerd werd door een syndicaat van Joodse industriëlen. Stern raadde hem een methode aan om meer onafhankelijkheid te krijgen van de nazi-mandaten, inclusief de mogelijkheid om extra Joden aan te nemen. Aanvankelijk nam hij zeven Joodse werknemers en 250 niet-Joodse Polen in dienst voor deze fabriek die Emalia ging heten. Het bedrijf had op zijn hoogtepunt in 1944 ongeveer 1750 mensen in dienst, waarvan duizend Joden. Schindler registreerde dit bedrijf vervolgens als een wapenproductie-eenheid en produceerde valse productiecijfers om het bestaan ervan te rechtvaardigen.

De Joodse arbeiders in Emalia werden dus veilig ondergebracht. Gouverneur-generaal Hans Frank vaardigde op 1 augustus 1940 een richtlijn uit waarin hij alle Joden in Krakau opdroeg binnen twee weken te evacueren. Alleen degenen die direct voor de Duitse oorlogsinspanning werkten, mochten blijven. Het feit dat Emalia een vitaal onderdeel van de oorlogsinspanning was, bleek een kritieke factor in het vermogen van Oskar Schindler om zijn Joodse werknemers te beschermen. Hij eiste vrijstellingen voor Schindlerjuden (Schindler Joden) wanneer ze met ontheemding werden bedreigd. Hij stelde dat echtgenotes, kinderen en zelfs mensen met een handicap onmisbare monteurs en metaalbewerkers waren.

In de herfst van 1941 begonnen de nazi's Joden uit het getto te verhuizen. Schindler was geschokt toen hij zag hoe het getto werd ontmanteld. Hij nam zich voor om vanaf dat moment zoveel mogelijk Joden te redden. In maart 1943 werd het concentratiekamp Paszów opgericht op de plaats van twee Joodse begraafplaatsen. SS-Hauptsturmführer Amon Göth, de commandant van het kamp, was een sadist die willekeurig gevangenen executeerde. Alle industrieën, inclusief die van Schindler, moesten binnen de poorten van het kamp worden overgebracht, volgens het oorspronkelijke ontwerp van Göth.

Met een mix van onderhandelingen, bedrog en omkoping voorkwam Schindler niet alleen dat zijn fabriek werd verplaatst, maar haalde hij Göth ook over om hem op eigen kosten een subkamp in Emalia te laten bouwen om zijn arbeiders en 450 Joden van andere naburige boerderijen te huisvesten. Ze werden beschermd tegen een willekeurige dood, kregen voldoende voedsel en kleding en mochten hun religie uitoefenen. Zionistische ambtenaren in Boedapest bereikten Schindler via leden van de Joodse ondergrondse beweging in 1943. Schindler bezocht het land meerdere malen om persoonlijk verslag te doen van de mishandeling van Joden door de nazi's. Hij zamelde geld in van de Jewish Agency for Israel en gaf dat aan de ondergrondse Joodse gemeenschap.

Schindler werd op de hoogte gebracht van de plannen van de nazi's om alle fabrieken te sluiten die niet nauw betrokken waren bij de oorlogsinspanningen, waaronder Schindler's emaillefabriek. Om de levens van de Joodse arbeiders te sparen, besloot Schindler de productie om te schakelen van kookgerei naar antitank explosieven. Schindler gebruikte omkoping en invloed om de ambtenaren in Berlijn over te halen om hem toe te staan zijn fabriek en arbeiders te verplaatsen naar Brünnlitz, in het Sudetenland, en zo de Joden te redden van een zekere executie in de gaskamers. Schindler vervoerde ook 250 wagonladingen met apparatuur en goederen naar de nieuwe fabriek, naast het personeel.

De fabriek produceerde weinig of geen bruikbare artilleriemunitie. Toen het Ministerie van Bewapening zijn bezorgdheid uitte over de lage productie van de fabriek, kocht Schindler eindproducten op de zwarte markt en presenteerde ze als zijn eigen producten. De rantsoenen van de SS waren ontoereikend om aan de behoeften van de arbeiders te voldoen, dus bracht Schindler het grootste deel van zijn tijd door in Krakau om voedsel, munitie en andere voorraden aan te schaffen. Emilie, zijn vrouw, bleef in Brünnlitz, smokkelde extra maaltijden naar binnen en zorgde voor de gezondheid en andere benodigdheden van de werknemers. Schindler en zijn werknemers verzamelden zich op 7 mei 1945 op de fabrieksvloer om de Britse premier Winston Churchill over de radio te horen verkondigen dat Duitsland zich gewonnen had gegeven en dat de Europese oorlog voorbij was.

Schindler liep het risico om als oorlogsmisdadiger gevangen te worden gezet omdat hij lid was van de Nazipartij en de spionagedienst van de Abwehr. Bankier, Stern en anderen werkten aan een verklaring die hij aan de Amerikanen kon geven, waarin hij getuigde van zijn deelname aan het behoud van Joodse levens. Om niet opgepakt te worden door de Sovjets reden Schindler en zijn vrouw in hun auto naar het westen. Een voertuig met Schindler's minnares Marta, veel Joodse arbeiders en een zending zwarte handelsproducten volgde. Ze gingen te voet en per spoor verder tot ze Passau naderden, waar een Amerikaans-Joodse commandant het voor hen mogelijk maakte om per trein naar Zwitserland te gaan.

Schindler, die praktisch geen geld had toen hij naar Regensburg en vervolgens München verhuisde, had het niet goed in het naoorlogse Duitsland. In werkelijkheid was hij gedwongen om op Joodse groepen te vertrouwen voor hulp. In 1949 verhuisde Schindler naar Argentinië, waar hij experimenteerde met het fokken van kippen en later nutria (coypu), een klein zoogdier dat wordt gehouden voor zijn vacht. Hij verliet zijn vrouw en verhuisde naar Duitsland nadat het bedrijf in 1958 failliet ging, waar hij een opeenvolging van mislukte ondernemingen had, samen met een cementfabriek.

Op 24 juni 1993 werden hij en zijn vrouw Emilie uitgeroepen tot Rechtvaardigen onder de Volkeren, een onderscheiding die door de staat Israël wordt gegeven aan niet-joden die actief hebben deelgenomen aan de redding van joden tijdens de Holocaust. Schindler is een van de weinige Nazi Partijleden die deze eer te beurt valt, samen met Karl Plagge, Georg Ferdinand Duckwitz, Helmut Kleinicke en Hans Walz.

Steven Spielberg maakte van Thomas Kenneally's roman Schindler's Ark de film Schindler's List uit 1993. Liam Neeson werd genomineerd voor een Academy Award voor Beste Acteur voor zijn rol als Schindler in de film, die zeven Oscars kreeg, waaronder Beste Film. De wilde populariteit van de film bracht het verhaal van Oskar Schindler wereldwijd onder de aandacht.

Op de zolder van een flat werd in 1997 een tas van Schindler opgegraven met historische foto's en documenten. Werknemers die dozen met spullen doorzochten die waren verzameld door auteur Thomas Keneally, ontdekten begin april 2009 een duplicaat van een versie van de lijst in de Staatsbibliotheek van New South Wales. In augustus 2013 werd op een online veiling een document van één pagina aangeboden dat op 22 augustus 1944 door Schindler was ondertekend.